મ્યુચ્યુઅલ ફંડ એટલે શુ?

મ્યુચ્યુઅલ ફંડ એ એવી કંપની છે જે વિવિધ લોકો પાસેથી નાણાં એકત્રિત કરે છે, જે તે સ્ટોક, બોન્ડ અને અન્ય નાણાકીય સંપત્તિમાં રોકાણ કરે છે. તે કંપનીના આ તમામ સંયુક્ત હોલ્ડિંગ્સ (સ્ટોક્સ, બોન્ડ અને અન્ય અસ્કયામતો)ને તે કંપનીનો પોર્ટફોલિયો કહેવામાં આવે છે. દરેક મ્યુચ્યુઅલ ફંડનું સંચાલન એસેટ મેનેજર દ્વારા કરવામાં આવે છે.

મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પૈસા કમાવવા માટે ખૂબ જ સારી અને સરળ રીત છે. જરૂરી નથી કે તમારી પાસે આમાં રોકાણ કરવા માટે હજારો રૂપિયા હોય, પરંતુ તમે દર મહિને માત્ર 500 રૂપિયાના દરે પણ તેમાં રોકાણ કરી શકો છો.

આજની પોસ્ટ પરથી આપણે જાણીશું કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ શું છે? અને આપણે તેમાં સુરક્ષિત રીતે કેવી રીતે રોકાણ કરી શકીએ?

• મ્યુચ્યુઅલ ફંડ એ વિવિધ રોકાણકારો પાસેથી નાણાં એકત્રિત કરીને એક જ ફંડમાં રોકાણ કરવાની એક રીત છે. આ ફંડનું સંચાલન ફંડ મેનેજર દ્વારા કરવામાં આવે છે. જે બોન્ડ્સ અને સ્ટોક માર્કેટમાં વિવિધ રોકાણકારો પાસેથી એકત્રિત નાણાંનું રોકાણ કરે છે.
• રોકાણકારને તેના પૈસા માટે યુનિટ ફાળવવામાં આવે છે. આ એકમને NAV કહેવામાં આવે છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં, રોકાણકારો રોકાણની કિંમત અને નફો વહેંચે છે. રોકાણકાર નક્કી કરે છે કે તેઓ કેટલું જોખમ લેવા માગે છે અને તેમનું વળતર રોકાણ કેટલું સારું પ્રદર્શન કરે છે તેના પર નિર્ભર રહેશે.
• મ્યુચ્યુઅલ ફંડને નિષ્ક્રિય અથવા સક્રિય રીતે સંચાલિત કરી શકાય છે. સક્રિય રીતે સંચાલિત ફંડમાં વધુ વળતર હોય છે, પરંતુ તે રોકાણકારો માટે વધુ જોખમ પણ ધરાવે છે.
• સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ એ ઘણા લોકોના પૈસાથી બનેલું ફંડ છે. જેમાં રોકાણ કરેલ નાણાનો ઉપયોગ અલગ અલગ જગ્યાએ રોકાણ કરવા માટે કરવામાં આવે છે. રોકાણકારને તેની રકમમાંથી વધુમાં વધુ નફો આપવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે.

મ્યુચ્યુઅલ ફંડ મેનેજ કરનાર પ્રોફેશનલ ફંડ મેનેજર કોણ છે?

ફંડનું સંચાલન કરવાનું કામ પ્રોફેશનલ ફંડ મેનેજર(Professional Fund Manager) તરીકે ઓળખાતી વ્યાવસાયિક વ્યક્તિ દ્વારા કરવામાં આવે છે. પ્રોફેશનલ ફંડ મેનેજરનું કામ મ્યુચ્યુઅલ ફંડની સંભાળ રાખવાનું અને ફંડના નાણાંનું યોગ્ય જગ્યાએ રોકાણ કરીને વધુ નફો કરવાનું છે. જો સાદા શબ્દોમાં કહીએ તો તેનું કામ લોકો દ્વારા રોકાયેલા નાણાને નફામાં ફેરવવાનું છે.

શું મ્યુચલ ફંડ સલામત છે? મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં સેબીની ભૂમિકા શું છે?

• મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ સેબી (સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા) હેઠળ નોંધાયેલા છે જે ભારતમાં શેર બજારનું નિયમન કરે છે. રોકાણકારોના નાણાં બજારમાં સુરક્ષિત રાખવાનું કામ સેબી દ્વારા કરવામાં આવે છે. સેબી દ્વારા સુનિશ્ચિત કરવામાં આવે છે કે કોઈપણ કંપની લોકો સાથે છેતરપિંડી કરી રહી નથી.
• ભારતમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ઘણા લાંબા સમયથી હાજર છે, પરંતુ આજે પણ લોકો તેના વિશે વધુ જાણતા નથી. શરૂઆતના સમયમાં લોકો એવી માન્યતા ધરાવતા હતા કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ માત્ર ધનિક વર્ગ માટે છે.
• પરંતુ એવું બિલકુલ નથી અને આજના સમયમાં આ ધારણા બદલાતી જોવા મળી રહી છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડ તરફ લોકોનું વલણ વધ્યું છે. આજના સમયમાં, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ માત્ર ધનિક વર્ગ માટે જ નથી.
• કોઈપણ વ્યક્તિ દર મહિને માત્ર ₹ 500 ના દરે મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરી શકે છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરવાની ઓછામાં ઓછી રકમ રૂ. 500 છે.

મ્યુચ્યુઅલ ફંડના પ્રકાર (what is mutual fund investment type)

મ્યુચ્યુઅલ ફંડના ઘણા પ્રકારો છે. અમે તેમને 2 શ્રેણીઓમાં વિભાજિત કરી શકીએ છીએ. એક માળખાના આધારે મ્યુચ્યુઅલ ફંડના પ્રકારો અને બીજું સંપત્તિના આધારે મ્યુચ્યુઅલ ફંડના પ્રકારો.

1) માળખાના આધારે મ્યુચ્યુઅલ ફંડના પ્રકારો

• Open Ended Mutual Fund – ઓપન એન્ડેડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ
• Close Ended Mutual Fund – ક્લોઝ એન્ડેડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ
• Interval Funds – અંતરાલ ભંડોળ

તે રોકાણકારોને પૂર્વ-નિર્ધારિત અંતરાલો પર ભંડોળનો વેપાર કરવાની મંજૂરી આપે છે. અને તે નિશ્ચિત સમયગાળામાં ફંડનું ટ્રેડિંગ કરી શકાય છે.

સ્ટ્રક્ચરના આધારે મ્યુચ્યુઅલ ફંડના પ્રકારો વિશે વાત કરવામાં આવી હતી, હવે આપણે વાત કરીશું કે સંપત્તિના આધારે કેટલા પ્રકારના મ્યુચ્યુઅલ ફંડ લેવામાં આવે છે.

2) સંપત્તિ દ્વારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડના પ્રકાર

• Debt Funds-ડેટ ફંડ્સ
• Liquid Mutual Funds-લિક્વિડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ
• Equity Funds-ઇક્વિટી ફંડ્સ
• Money Market Funds-મની માર્કેટ ફંડ્સ
• Balanced Mutual Funds-સંતુલિત મ્યુચ્યુઅલ ફંડ

આ પ્રકારના ફંડ્સ એક તરફ રોકાણકારોને આવકમાં સ્થિરતા આપે છે અને બીજી તરફ તેઓ આવક વૃદ્ધિને વેગ પણ આપે છે. આ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ સિવાય, ઘણા પ્રકારના ફંડ્સ છે, પરંતુ આ મુખ્ય અને સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ છે.